مترجم سایت

. این مشکل ممکن است به دنبال برخی بیماری های دیگر ایجاد شود و به مدت طولانی باقی بماند. برخی بیماری هایی که می‌تواند سبب بروز خستگی مزمن شود عبارتند از:

·1 بیماری قلبی:

اگر هنگام انجام کارهای روزمره احساس خستگی می‌کنید یا هنگام تمیز کردن و جارو کردن خانه باید کمی بنشینید، این موضوع ممکن است علامت وجود بیماری قلبی در شما باشد. در این صورت حتما باید با پزشک خود مشورت کنید. تغییر شیوه زندگی، استفاده از داروها و ورزش و پیاده‌روی ملایم با توجه به توصیه پزشک می‌تواند در رفع خستگی شما موثر باشد.

·2 عفونت ادراری نهفته:

اگر دچار عفونت‌های ادراری هستید، حتما متوجه شده‌اید که مدام نیاز فوری به دفع دارید و دچار سوزش و درد هنگام ادرار کردن می‌شوید. توجه کنید که عفونت ادراری همیشه این علایم را نشان نمی‌دهد. در برخی موارد خستگی تنها علامت است. یک آزمایش ادرار می‌تواند سریعا عفونت ادرار را در شما تشخیص دهد. مصرف آنتی‌بیوتیک با تجویز پزشک می‌تواند سبب بهبود بیماری شما و رفع خستگی‌تان گردد.

·3 دیابت:

در افرادی که مبتلا به دیابت هستند، افزایش غیرطبیعی قند در خون باقی می‌ماند، به جای اینکه وارد سلول‌های بدن شود، یعنی جایی که باید به انرژی تبدیل شود. نتیجه آن این است که فرد از خوردن غذا برای تولید انرژی اجتناب می‌کند. اگر خستگی دایم و بدون دلیل داشتید، حتما در مورد آن با پزشک صحبت کنید.درمان دیابت و تغییر شیوه زندگی و ورزش و گاه انسولین‌درمانی به کاهش قندخون کمک می‌کند.

·4 کم‌کاری تیرویید:

تیرویید غده کوچکی است که در گردن شماست. این غده متابولیسم بدن‌تان را کنترل می‌کند و سوخت را به انرژی تبدیل می‌کند، وقتی این غده کم‌کاری داشته باشد، متابولیسم بدن هم کند می‌شود و شما احساس خستگی خواهید داشت. می‌توانید برای آگاهی از عملکرد تیرویید خود یک آزمایش بدهید و در صورت کم‌کاری از دارو استفاده کنید. اگر خستگی‌تان به این علت باشد، کم‌کم برطرف می‌شود.

 .5کم‌ خونی:

کم‌خونی یکی دیگر از دلایل خستگی در زنان است. از دست دادن خون در دوران قاعدگی می‌تواند سبب کمبود آهن در بدن شود. سلول‌های قرمز خونی اکسیژن را به همه بافت‌ها و اندام‌های بدن می‌رسانند.اگر کم‌خونی شما از نوع کمبود آهن است، حتما از مکمل‌های آهن استفاده کنید یا غذاهای سرشار از آهن بخورید. جگر، گوشت و حبوبات و غلات سرشار از آهن هستند.

6· قطع تنفس حین خواب:

میكروب‌هایی كه در دهان همه ما وجود دارند و در بزاق شناورند، به سطح مینای دندان می‌چسبند. زمانی كه غذا می‌خوریم (بویژه موادی مانند سیب یا آدامس) و با حركت زبان و لب‌ها هنگام صحبت كردن، این میكروب‌ها به صورت خود به خود تقریبا از تمامی سطوح دندان بجز شیارهای سطح جونده، بین دندان‌ها و ناحیه نزدیك به لثه پاك می‌شوند. وظیفه تمیز كردن این سطوح باقیمانده به عهده ماست و تنها راه آن استفاده از مسواك و نخ دندان است.

میكروب‌های باقیمانده در نواحی نزدیك به لثه (در سطوح بیرونی و زبانی و بویژه بین دندان‌ها) بتدریج تجمع یافته و با جذب تركیبات معدنی بزاق، تبدیل به جرم شده و با تولید سموم خاصی موجب بیماری لثه می‌شوند. بیماری لثه بجز چند مورد خاص به آرامی پیشرفت می‌كند و بتدریج به بافت‌های عمقی لثه گسترش می‌یابد كه نتیجه نهایی آن لقی دندان و از دست رفتن آن می‌باشد.

اولین علامت بیماری لثه، خونریزی هنگام مسواك زدن یا نخ دندان كشیدن یا گاز زدن میوه‌های سفت مانند سیب است.

این علامت هشدار دهنده را نباید نادیده گرفت و بایستی با رعایت بهداشت مناسب (مسواك زدن حداقل روزی 2 بار، بعد از صبحانه و قبل از خواب) آن را رفع كرد.

در صورتی كه بعد از 2 هفته خونریزی متوقف نشود، باید به دندانپزشك مراجعه كنید.

جرم دندانی علت اصلی بیماری لثه‌ای است و بویژه در بین دندان‌ها و سطح پشتی دندان‌های جلویی فك پایین تشكیل می‌شود.

این كه گفته می‌شود جرم‌گیری باعث حساس شدن و لقی دندان‌ها می‌شود به ظاهر درست است، اما در این حالت بیماری لثه‌ای به قسمت‌های عمقی اطراف ریشه دندان‌ها گسترش یافته و جرم با چسباندن ظاهری دندان‌ها و پوشاندن سطح ریشه مانع می‌شود كه حساس شدن و لقی دندان‌ها را ببینیم و بعد از برداشت آن، این علائم آشكار می‌شوند.

بنابراین در صورت وجود جرم باید هر چه سریع‌تر به برداشت آن اقدام كرد، زیرا در غیر این صورت نمی‌توان از گسترش بیماری لثه حتی با وجود بهداشت مناسب جلوگیری كرد.

بعضی از شرایط مانند سیگار كشیدن یا استفاده از قلیان موجب تجمع بیشتر جرم می‌شوند. پیشرفت بیماری لثه در برخی شرایط سریع‌تر می‌باشد كه از آن جمله می‌توان به بالا‌بودن سن، مصرف سیگار، نقایص ایمنی، دوره بارداری و پوكی استخوان اشاره كرد.

نادیده گرفتن درد

بنابر تحقیقات انجام شده در دانشگاه علوم پزشکی روزالیند فرانکلین نادیده گرفتن درد باعث بدتر شدن آن خواهد شد.

نگرش بهتر:

به خودتان اجازه بدهید که تعمدا درد را احساس کنید. روانشناسان در یک آزمایش استاندارد درد، از 68 بیمار مبتلا به کمردرد خواستند که دست یا پاهای خود را در آب یخ فرو ببرند. این داوطلبان در خصوص مقابله کردن یا سرکوب کردن شوک ناگهانی ناشی از آب یخ آموزش‌های لازم را دیده بودند بنابراین وقتی دست یا پای خود را وارد آب یخ کردند یکی از ماهیچه اصلی در کمرشان منقبض شد. در مقابل، زمانی که با داوطلبان فقط در خصوص شوک ناگهانی آب یخ صحبت شده بود ولی به آنها جهت سرکوب (ساپرس کردن) شوک آموزشی داده نشده بود.هیچ نوع علایمی از منقبض شدن ماهیچه دیده نشد. به گفته جان دابلیو برنز( John W. Burns)- محقق و راهنمای گروه- علاوه برآنچه گفته شد ، افزایش انقباض ماهیچه‌‌ای باعث تشدید درد نیزخواهد شد.

تغییر عادت:

بهترین راه مقابله ذهنی با بیماری پذیرفتن درد است. به گفته برنز: " سعی کنید به جای پرداختن به احساسات منفی به جزئیات احساسی این تجربه بپردازید. اگر مشکلی مانند سوزش یا لرزش در قسمت کمر خود دارید آن درد را برای خود توصیف کرده و به خود یادآور شوید که آن برطرف خواهد شد".

نفرت داشتن

انسان جایز الخطاست. بخشش کمک می‌کند تا کمر دردتان شفا یابد.

زمانی که محققان مرکز پزشکی دانشگاه دوکه (Duke) تحقیقات خود را روی 58 زن و مرد مبتلا به کمردرد مزمن آغاز کردند متوجه شدند افرادی که تکنیک‌های بخشیدن را آموزش دیده‌ بودند کمتر دچار عصبانیت، خشم، افسردگی و درد می‌شدند. جیمز دابلیو کارسون( James W. Carson ) – محقق- معتقد است احساسات، کشش ماهیچه‌ای و افکار تاثیر مستقیم روی شدت ارتعاش سیگنال‌های درد دارند.

تغییر عادت:

بخشیدن دیگران کاری نیست که به یکباره بتوان از عهده آن برآمد. بلکه برای بخشیدن باید انتخاب کرد، بارها و بارها باید احساس طرف مقابل خود را که باعث رنجش ما شده درک کرد و آن را جایگزین خشم و عصبانیت خود نمود. به این صورت عمل کنید: در ابتدا آن شخصی را که عمیقا به او علاقه دارید تصور کنید. سپس او در آرامش، خوشی،سلامتی و امنیت کامل تصور کنید. حال این بار خودتان را در چنین شرایطی تصور کنید و بعد یک شخصی که اصلا او را نمی‌شناسید. سرانجام کسی را که احساس خوبی نسبت به او ندارید در شرایط گفته شده تصور کنید.

نداشتن آرامش کافی

داشتن استرس شدید و همیشگی تاثیر مستقیم در ایجاد کمردرد دارد.

به گفته سینت زمانی که در شرایط استرس‌زا قرار گرفته‌اید کل ماهیچه‌های بدن شما از قبیل ماهیچه‌های گردن و کمر به طور کامل منقبض می‌شوند. سرانجام ماهیچه‌های منقبض شده نیاز دارند که به حالت اولیه و راحت برگردند. اگر تمام مدت مضطرب بمانید ماهیچه‌های گفته شده سفت و منقبض باقی خواهند ماند و باعث درد شدید خواهند شد.

تغییر عادت: سینت معتقد است گاهی اوقات تنها دانستن این نکته که ریشه کمر درد شما از استرس است برای شما می‌تواند مفید باشد. بنابراین با دانستن این نکته هر روز برای رسیدن به آرامش روش‌هایی را تجربه خواهید کرد. مثلا با ورزش کردن، خندیدن با دوستان و رفقا، خواندن کتاب‌های خوب و انجام مواردی از این دست خواهید پرداخت.

تحقیقات نشان می‌دهد که گوش کردن به موسیقی از روش‌های درمانی مفید به شمار می‌آید. براساس تحقیقاتی که در گذشته در اتریش روی 65 نفر از کسانی که به بیماری فتق دیسک مبتلا بودند صورت گرفت مشخص شد تلفیقی از موسیقی و ریلکسیشن ذهنی به طور قابل توجهی باعث کاهش درد در ناحیه کمر می‌شود. تمامی 65 بیمار از مراقبت‌های پزشکی استاندارد ( مصرف مسکن، فیزیوتراپی) برخوردار بوده اما ازنیمی از آن‌ها خواسته شد که هر روز به موسیقی گوش داده و تمرینات ریلکسیشن را نیزانجام دهند. پس از گذشت 10 روز، درحالی که گروهی که به موسیقی گوش داده بودند به کارهایی مانند بالارفتن از پله، بیرون آمدن از رختخواب و حتی خوابیدن پرداخته بودند از کم شدن شدت درد کمرشان خبر دادند. بعد از گذشت 21 روز، بیش از 40 درصد افرادی که به موسیقی گوش داده بودند کاملا از شر کمر درد رها شده بودند. فرانز ونتنر( (Franz Wendtner – محقق و روانشناس بیمارستان عمومی سالزبورگ- معتقد است موسیقی کمک می‌کند تا هورمن‌های استرس و انقباضات ماهیچه‌ایی کاهش یابد.

تماشای زیاد تلویزیون

گذراندن ساعت‌های زیادی از روز در جلوی تلویزیون عاقبت خوشی برای کمر شما نخواهد داشت.

به خاطر بعضی دلایل، تماشای زیاد تلویزیون ممکن است باعث کاهش مدت زمان ورزش بشود، در خصوص اهمیت ورزش و نقش آن در جلوگیری یا کاهش کمر درد مطالبی بیان شد. در تحقیقاتی که در نروژ روی نوجوانان صورت گرفت مشخص شد نوجوانانی که بیش از15 ساعت در هفته از وقت خود را جلوی تلویزیون یا کامپیوتر می‌گذرانند 3 برابر بیشتر از همسالان فعال خود شانس مبتلا شدن به کمر درد را دارند. به طور متوسط یک نوجوان آمریکایی سه ساعت از روز را به تماشای تلویزیون می‌پردازد. آسترید نورنگ اسجولی ( Astrid Noreng Sjolie) – فیزیوتراپیست کالج دانشگاه هدمارک در نوروژ- می‌گوید: نوجوانان با حالتی خمیده به مدت چندین ساعت جلوی تلویزیون می‌نشینند که این امر باعث قوز در آوردن آن‌ها خواهد شد.

تغییر عادت:

به جای اینکه وقت خود را صرف کانال گردی و یافتن یک برنامه جالب نمائید سعی کنید برای تماشای برنامه مورد علاقه‌تان برنامه ریزی نمائید. در زمان پخش تبلیغات بازرگانی به انجام حرکات کششی و قدرتی بپردازید تا از کرخت شدن ماهیچه‌ها بخاطر نشستن طولانی مدت جلوگیری به عمل آورید. اگر بچه‌ایی دارید که از کمردرد شکایت می‌کند سعی کنید روزانه حداقل به اندازه چند متر پیاده روی داشته باشد. این کار مانع تشدید کمردرد شده و باعث می‌شود تا ستون فقرات او که با رشد آهسته مواجه شده بهبود یابد.

دیابت یکی از مشهورترین و قدیمی‌ترین بیماری‌هاست و شاید به همین دلیل است که باورهای نادرست فراوانی به این بیماری تعلق دارد. اگر شما نیز به دیابت مبتلا هستید یا از میان اطرافیان‌تان کسی مبتلا به این بیماری است، ممکن است باورهای مختلفی از این بیماری در ذهن خود داشته باشید که این نوشته تلاش می‌کند برخی از آنها را در ذهن شما اصلاح کند.

1. برخی معتقدند دیابت بیماری افراد خاصی است که بیش از حد قند و شیرینی‌جات مصرف می‌کنند.

مصرف زیاد و دایمی مواد قندی به‌خصوص قندهای ساده، می‌تواند در دراز مدت به فرسودگی و خستگی سلول‌های بتا، بینجامد اما این دلیل نمی‌شود که هر کس قند زیاد مصرف می‌کند، مبتلا به دیابت می‌شود.

2. برخی از دیابتی‌ها با طب سوزنی، حجامت، انرژی‌درمانی و... سعی در کنترل قندخون خود دارند.

طب سوزنی، حجامت، انرژی درمانی و این قبیل اقدامات، ریشه علمی و آکادمیک در درمان دیابت ندارند و با عوارض همراه‌اند. البته بعضی از داروهای گیاهی و گیاهان دارویی در کاهش قندخون تا حدودی موثرند ولی هرگز نمی‌توانند به تنهایی جای داروهای شیمیایی (قرص‌ها) ضددیابت و یا انسولین را بگیرند.

3. تزریق انسولین موجب تصلب شرایین و افزایش فشار خون می‌شود. خیر.

تزریق انسولین به هیچ وجه موجب تصلب شرایین نمی‌شود. پیش از این محققان حدس می‌زدند که ممکن است تزریق انسولین در ایجاد مشکلات ناشی از تصلب شرایین دخیل باشد و یا خود به نوعی موجب بروز آن و نیز افزایش فشار خون گردد، در حالی که ابداً چنین نیست. حتی باور غلطی وجود دارد که تزریق انسولین موجب افزایش وزن و چاقی می‌شود، بنابراین چون یک فرد دیابتی نباید اضافه وزن داشته باشد، پس مصرف انسولین به هیچ‌وجه مناسب نخواهد بود. در پاسخ به این نظریه باید گفت تمامی ‌محققان بر این عقیده‌اند که فواید مصرف انسولین و اهمیت آن در کنترل دیابت و حفظ قندخون در محدوده هدف، بسیار مهم‌تر از افزایش وزن است.

4. تا زمانی که مجبور نیستم انسولین تزریق کنم، بیماری‌ام جدی نیست.

تعداد قابل‌ملاحظه‌ای از افراد به این باور اعتقاد دارند ولی حقیقت این است که دیابت غیروابسته به انسولین هم اگر تحت کنترل قرار نگیرد، می‌تواند به شکل ویرانگری سطح گلوکز را بالا برد و آنها را دچار عوارض جدی این بیماری کند.

5. تریاک می‌تواند قندخون را کنترل کرده و دیابت را درمان کند و در طب سنتی مصرف کم آن به بیماران دیابتی توصیه می‌شده است.

تریاک و یا هر ماده مخدر دیگر هیچ نقشی در درمان اساسی دیابت ندارند. تحقیقات بسیاری نیز در این مورد شده ولی تاثیر تریاک در درمان دیابت به اثبات نرسیده است. مصرف تریاک و اعتیاد به آن، در واقع از چاله به چاه افتادن است و اعتیاد را برای بیمار دیابتی به همراه دارد.

6. افراد دیابتی هرگز نباید شکلات و شیرینی مصرف کنند.

فرد دیابتی می‌تواند این‌گونه تنقلات را جزیی از برنامه غذایی روزانه خود به شمار آورد و یا در کنار مصرف آنها به ورزش کردن بپردازد تا قند وارد شده به درون خون سریع‌تر جذب سلول‌ها شود و یا اصطلاحا بسوزد اما در مصرف این خوراکی‌ها باید اعتدال را رعایت کرده و از رژیم غذایی پزشک معالج خود پیروی کند.

7. مصرف محصولات دیابتی موجود در بازار محدودیتی ندارد زیرا این شکلات‌ها و شیرینی‌ها و مرباها بدون شکر و به اصطلاح suger free هستند.

درست است که در ترکیب این محصولات (البته آنهایی که مجوز وزارت بهداشت دارند) به جای قند طبیعی از نوعی شیرین‌کننده مصنوعی به نام آسپارتام استفاده شده است اما این محصولات اگرچه قند ندارند ولی دیگر ترکیبات آنها حاوی کالری است و این افزایش کالری روزانه دیابتی‌ها است که برای آنها مشکل آفرین می‌شود.

8. افراد دیابتی باید حتما از غذاهای خاص و ویژه‌ای استفاده کنند.

رژیم غذایی افراد دیابتی، سالم‌ترین رژیم غذایی برای همه محسوب می‌شود زیرا حاوی حداقل میزان چربی‌ها (اشباع شده و ترانس)، میزان متعادلی شکر و نمک، مواد غذایی سبوس‌دار، سبزی‌ها و میوه‌ها است. در عین حال، این بحث مطرح است که افراد دیابتی باید حداقل میزان مواد نشاسته‌ای مانند نان، سیب‌زمینی و ماکارونی را مصرف کنند. در این باره باید گفت مواد غذایی نشاسته‌ای، بخشی از یک رژیم غذایی سالم را تشکیل می‌دهند. آنچه مهم است، مقدار مصرفی آنهاست. برای اکثر دیابتی‌ها مصرف 3 تا 4واحد از مواد غذایی حاوی نشاسته بلامانع است. همچنین غلات سبوس‌دار، منابع خوبی برای تأمین فیبر مورد نیاز بدن نیز به‌شمار می‌روند و به حفظ سلامت نیز کمک می‌کنند.

9. افراد دیابتی بیشتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی یا آنفلوآنزا قرار دارند. خیر.

علت اینکه به افراد دیابتی توصیه می‌شود که در آغاز فصول سرد سال از واکسن آنفلوآنزا استفاده کنند، آن است که وجود هر نوع عفونت در بدن فرد دیابتی کنترل قند خون او را با مشکل مواجه می‌سازد و احتمال داشتن قند بالا در طول روز را افزایش می‌دهد و در دیابتی‌های نوع 1 خطر بروز کتواسیدوز را به وجود می‌آورد.

10. میوه‌ها سرشار از ویتامین و مواد مورد نیاز بدن هستند.

به همین علت می‌توانند به میزان دلخواه مصرف شوند. این درست است که میوه‌ها بسیار مغذی و حاوی فیبر و انواع ویتامین‌ها و املاح معدنی هستند و باید در رژیم غذایی روزانه افراد موجود باشند ولی مصرف آنها به میزان دلخواه مجاز نیست. برای آنکه بدانید بدن شما به‌طور روزانه به چه میزان میوه نیاز دارد، از پزشک معالج‌تان راهنمایی بخواهید.

11. دیابت نوع دوم خفیف‌تر از نوع اول است؟ دیابت خفیف وجود ندارد و هر نوع دیابتی باید جدی تلقی شده و کنترل شود. در غیر این صورت به عوارض شدید منجر می‌شود.

12. همه دیابتی‌ها بالاخره بینایی خودشان را از دست خواهند داد.

درست است که دیابتی‌ها ریسک عوارض این بیماری (مانند نابینایی، مشکلات قلبی‌عروقی، ناراحتی‌های کلیوی و...) را خواهند داشت ولی اگر سطح قند خون خود را در حد طبیعی حفظ نمایند، احتمال بروز این عوارض بسیار کم شده و می‌توانند یک زندگی عادی بدون عوارض بیماری را تجربه نمایند.

13. اگر شما چاق هستید یا اضافه وزن دارید، حتما به دیابت نوع 2 مبتلا خواهید شد.

اگرچه چاقی یکی از عوامل خطر اصلی ابتلا به دیابت است اما سایر فاکتورهای خطر مثل سابقه خانوادگی، قومی و سن نیز می‌توانند نقش مهمی داشته باشند.

متاسفانه، خیلی از مردم تنها بعضی فاکتورهای خطر را در نظر می‌گیرند. بعضی از افراد تصور می‌کنند که وزن، تنها فاکتور خطر ابتلا به دیابت نوع 2 است.

واقعیت آن است که اکثر افراد چاق به دیابت نوع 2مبتلا نمی‌شوند و خیلی از افراد مبتلا نیز وزن مناسب یا اضافه وزن خفیف دارند اما از آنجا که وزن از فاکتورهای خطری است که شما می‌توانید آن را کنترل نمایید، در پیشگیری و درمان دیابت ارزش بیشتری دارد اما باز هم تنها عامل نیست.

از طرف دیگر خیلی از مردم نیز علت ابتلا به دیابت را عوامل ارثی می‌دانند، در نتیجه برای شیوه زندگی صحیح ارزشی در این زمینه قایل نیستند و فکر می‌کنند آنها هرگونه که زندگی کنند، تنها اگر عامل ارثی ابتلا به دیابت را داشته باشند، به این بیماری مبتلا خواهند شد.

واقعیت آن است که اگرچه عامل ارث نیز مهم است ولی شما می‌توانید با شیوه زندگی صحیح از ظهور عوامل ارثی جلوگیری نمایید و یا آن را به تاخیر انداخته و حتی کنترل کنید.

14. نیازی به اندازه‌گیری قند خون نیست چون اگر قند خون‌مان بالا یا پایین برود، آن را حس می‌کنیم.

این عقیده خطرناک است چون این روش فقط بعضی اوقات درست است و در اکثر موارد شما نمی‌توانید عکس‌العمل مناسب را انجام دهید. اندازه‌گیری و تشخیص هیپوگلیسمی‌ با احساس یا هر روش دیگری خیلی سخت است و انجام آن بدون تست‌های معمول اندازه‌گیری گلوکز خون مانند پرواز کردن بدون چتر نجات است.

دیابتی‌ها و تزریق انسولینبرخی می‌گویند دیابت به علت کمبود انسولین به وجود می‌آید و درمان آن فقط انسولین است. بله، ولی این مطلب فقط در مورد دیابت نوع یک واقعیت دارد نه نوع دو. دیابت نوع یک، برای درمان نیازمند انسولین است و درمان آن منحصرا هورمون معروف انسولین است.

دیابت نوع دو، یک بیماری شیوه زندگی است و درمان آن تغییر در شیوه زندگی است و با اصلاح عادت‌ها، رفتارها و نوع تغذیه و تحرک جسمانی و اجتناب از استرس‌ها و ترک سیگار و حفظ وزن مطلوب بدن و در صورت لزوم استفاده از قرص‌های مخصوص ضددیابت و در مرحله آخر استفاده از انسولین می‌توان این بیماری را کنترل کرد.

در این نوع دیابت، مشکل نبود انسولین نیست، حتی انسولین ممکن است زیاد هم باشد اما بی‌اثر است و گیرنده‌های انسولین جواب نمی‌دهند.

از برنامه غذایی روزانه خود به شمار آورد و یا در کنار مصرف آنها به ورزش کردن بپردازد تا قند وارد شده به درون خون سریع‌تر جذب سلول‌ها شود و یا اصطلاحا بسوزد اما در مصرف این خوراکی‌ها باید اعتدال را رعایت کرده و از رژیم غذایی پزشک معالج خود پیروی کند.

البته شما به صرف دیابتی بودن دچار این عوارض نمی‌شوید. تحقیقات نشان داده است كه هرچه بهتر میزان قندخون‌تان را كنترل کنید، احتمال كمتری دارد كه به عوارض و مشكلات آن گرفتار شوید. برای آگاهی از این عوارض و بیماری‌ها، گفتگوی این هفته ما را با دکتر سید محسن خوش‌نیت، فوق تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران بخوانید....

چه بیماری‌هایی سلامت دیابتی‌ها را تهدید می‌کند؟

ببینید؛ بیماری‌های ثانویه صرفا سلامت دیابتی‌هایی را تهدید می‌کند که بیماری‌شان به صورت مداوم تحت کنترل نیست؛ یعنی یک فرد مبتلا به دیابت که داروهایش را به موقع می‌خورد، از رژیم غذایی توصیه شده پیروی می‌کند، تحرک کافی دارد و همواره برای چکاپ‌های دوره‌ای به پزشک معالج خود مراجعه می‌کند، بسیار کمتر از سایر دیابتی‌ها دچار عوارض و بیماری‌های مرتبط با دیابت می‌شود. عوارض كلیوی از جمله مهم‌ترین این بیماری‌هاست.

ممکن است این مساله را کمی بیشتر توضیح بدهید؟

بله؛ كلیه‌ها به عنوان یك فیلتر و تصفیه‌كننده، خون را تصفیه کرده و آب اضافی و مواد زاید را از آن جدا و به صورت ادرار از بدن خارج می‌کنند. در افراد دیابتی، به علت تجمع قند در رگ‌های كوچك كلیه، كلیه‌ها دچار صدمه می‌شوند و این وضعیت شبیه به ایجاد یك سوراخ بزرگ در یك چای صاف كن است. در این حالت، موادی كه باید به‌طور طبیعی در بدن حفظ شوند، از طریق این تصفیه صدمه دیده، از طریق ادرار از بدن خارج می‌شوند. یكی از موادی كه در هنگام خرابی كلیه‌ها در ادرار ظاهر می‌شود، یك پروتئین ویژه به نام آلبومین است که در مراحل اولیه صدمه به كلیه‌ها در ادرار دیده می‌شود، بنابراین انجام آزمایش ادرار همراه با آزمایش خون می‌تواند بسیار بااهمیت باشد.

در این شرایط پزشک توصیه می‌کند که کنترل دقیق‌تری بر قندخون خود داشته باشید و یا داروهایی را تجویز می‌کند که از بدتر شدن عوارض کلیوی جلوگیری شود. البته گاهی اوقات ممكن است بر اثر عفونت ادراری، در ادرار آلبومین دیده می‌شود كه می‌توان این حالت را از وضعیت قبلی تشخیص داد. از جمله بیماری‌های مهم دیگر که سلامت دیابتی‌ها را تهدید می‌کند، مشکلات قلبی عروقی است و مانند عوارض کلیوی بسیار حایز اهمیت است.

یعنی دیابت کنترل نشده، احتمال حمله قلبی و فشارخون را افزایش می‌دهد؟

همین‌طور است. مبتلایان به دیابت در معرض خطر ابتلا به سفت و سخت شدن دیواره رگ‌ها هستند كه می‌تواند موجب سكته قلبی یا مغزی و همچنین موجب كم شدن گردش خون پاها شود. این در حالی است که افزایش وزن و سیگار كشیدن می‌توانند این خطر را بیشتر افزایش دهند، بنابراین ضرورت دارد كه افراد دیابتی از استعمال دخانیات و اضافه شدن وزن جلوگیری نمایند و همواره فشارخون خود را اندازه‌گیری کنند.

اهمیت کنترل فشارخون در افراد دیابتی چه قدر است؟

تحقیقات نشان داده‌اند که اهمیت کنترل فشارخون بالا در افراد دیابتی به منظور پیشگیری از عوارض دیابت به اندازه اهمیت کنترل قندخون است. به همین خاطر دیابتی‌ها باید فشارخون خود را به دقت کنترل کنند. فشارخون ایده‌آل برای این افراد شامل فشار ماکزیمم کمتر از 10 و مینیمم کمتر از 80 میلی‌متر جیوه است. پرهیز از مصرف غذاهای چرب و پر نمک، استفاده مداوم از سبزیجات، پیاده‌روی روزانه و مراجعه به متخصص قلب و عروق هر 6 ماه یک بار از جمله مهم‌ترین راهکارهای پیشگیرانه است.

همیشه توصیه می‌شود دیابتی‌ها معاینات چشمی منظم داشته باشند. چرا؟

چون دیابت از طرق مختلفی، چشم‌ها را گرفتار می‌کند و این می‌تواند از تار شدن موقتی بینایی تا مشكلات شدیدتری مثل رتینوپاتی (صدمه به لایه حساس به نور در چشم) تظاهر کند. وقتی شما تازه شروع به مصرف انسولین یا قرص‌های پایین‌آ‌ورنده قندخون می‌كنید، ممكن است متوجه شوید كه دید چشم‌های شما تار شده است. این امر به این دلیل است كه عدسی چشم‌های شما وقتی كه دچار دیابت می‌شوید، آب از دست داده و هنگامی كه درمان را شروع می‌كنید، كم‌كم عدسی چشم‌تان آب را دوباره به‌دست می‌آورد. خوشبختانه این تاری دید به‌طور موقت است و بدون اینكه نیاز به درمان داشته باشد در عرض چند ماه خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اگر این وضعیت برای شما اتفاق افتاد، قبل از اینكه برای گرفتن عینك به چشم پزشك مراجعه كنید، چند هفته منتظر شوید تا تاری دید از بین برود اما وقتی شما به مدت طولانی دچار دیابت باشید، به دلیل تجمع قند در عدسی چشم‌‌تان، مستعد ابتلا به آب مروارید (كاتاراكت) می‌شوید. این وضعیت موجب می‌شود كه عدسی چشم شما كدر شود و از عبور راحت نور از آن و ورود به چشم جلوگیری کند. خوشبختانه می‌توان آب مروارید را با یك عمل ساده و عوض كردن عدسی چشم با یك عدسی پلاستیكی درمان کرد. مشکل شایع دیگر در بیماران دیابتی این است که رگ‌های خونی كوچك كه به شبكیه خون‌رسانی می‌كنند بر اثر دیابت دچار مشكل می‌شوند. این امر احتمالاً به علت تجمع قند در دیواره رگ‌های خونی ایجاد می‌شود كه آنها را ضعیف می‌کند. گاهی اوقات نیز شاهد پاره شدن مویرگ‌های چشم و ایجاد خون‌ریزی‌های كوچكی هستیم. به همین علت توصیه می‌شود که در صورت بروز کوچک‌ترین مشکل چشمی و همچنین فصلی یک بار به یک چشم پزشک مراجعه کنید تا وضعیت سلامت چشم‌ها بررسی شود.

در مورد پیشگیری از زخم پای دیابتی چه طور؟ دیابتی‌ها چگونه باید از آن جلوگیری کنند؟

دیابت می‌تواند روی جریان خون و اعصاب پا تاثیر بگذارد، به طوری که جریان خون پا را مختل می‌کند و به اعصاب پا صدمه می‌زند. این تغییرات پا را مستعد عوارض جدی از جمله زخم پا می‌کند. در معاینات معمول توسط پزشک معالج، جریان خون و حس پاهای افراد بررسی می‌شود. در بیماران با دیابت نوع یک، معاینه پاها پس از 5 سال از شروع بیماری شروع می‌شود و در نوع 2 سالیانه از زمان شروع بیماری انجام می‌شود. زخم قبلی یا تازه در انگشتان، سرد بودن، نازک شدن پوست، کبود رنگ شدن پوست، ترک‌‌های پوستی پاها و... از جمله مواردی است که در چکاپ‌های دوره‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد. در عین حال، بررسی هر روزه پاها از سوی خود بیمار، استفاده از جوراب و کفش‌ مناسب در تمام طول روز و خشک‌کردن پاها بعد از حمام و استفاده از لوسیون روی پاها نه بین انگشتان مهم‌ترین راه پیشگیری توسط خود بیمار است.

و جز این بیماری‌ها، چه عوارض دیگری در کمین بیماران دیابتی است؟

عفونت لثه و پوسیدگی و لق شدن دندان‌ها و همچنین بروز بیماری‌های پوستی از دیگر عوارض دیابت است و مراجعه به دندانپزشک هر 6 ماه یک‌بار و مراجعه به یک متخصص پوست در صورت بروز کوچک‌ترین مشکل پوستی بهترین پیشنهاد است.

چگونه می‌توانیم متوجه شویم که قندخون‌مان کنترل است و دچار عوارض دیابت نمی‌شویم؟

اولین راه، اندازه‌گیری مرتب قندخون توسط دستگاه‌های استاندارد تست قندخون (گلوکومتر) در منزل است اما در کنار این روش، بهترین راه، آزمایش تست قندخون زیر نظر پزشک و حداقل فصلی یک بار است. معاینات دوره‌ای نیز هرگز نباید فراموش شود.